Οι τρεις κυριότεροι τύποι επεισοδίων απώλειας συνείδησης είναι τα συγκοπτικά (ή αλλιώς λιποθυμικά, είναι πολύ συχνά και συνήθως καλοήθη), οι επιληπτικές κρίσεις και τα ψυχογενή. Είναι πολύ σημαντικό να προηγείται η ταυτοποίηση του τύπου των επεισοδίων απώλειας συνείδησης και, αν είναι δυνατόν, η αιτιολογία τους, πριν από οποιαδήποτε απόπειρα θεραπευτικής αντιμετώπισης. Η ορθή συνεκτίμηση του ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και απλών παρακλινικών εξετάσεων επιτρέπει τη σωστή διάγνωση του τύπου των επεισοδίων στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων.
ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ (ΛΙΠΟΘΥΜΙΚΑ) ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ
Οφείλονται σε μειωμένη αιμάτωση, ή λιγότερο συχνά, μειωμένη οξυγόνωση ή παροχή γλυκόζης του εγκεφάλου.
Η μειωμένη εγκεφαλική αιμάτωση οφείλεται συνήθως είτε σε υπόταση ορθοστατικού τύπου (ανεπαρκής ενεργοποίηση του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος), είτε σε ιδιοσυγκρασιακή «βαγοτονία» (υπέρμετρη ενεργοποίηση του Παραυμπαθητικού Νευρικού Συστήματος) είτε σε συνδυασμό των δύο. Συνηθέστεροι εκλυτικοί παράγοντες, μόνοι ή σε συνδυασμούς, είναι η ορθοστασία, η λήψη αντιυπερτασικών (αλλά ενίοτε και άλλων) φαρμάκων, η υπερβολική ζέστη, ο συνωστισμός σε μη καλώς αεριζόμενο χώρο, η σωματική εξάντληση, η πίεση στην περιοχή του λαιμού (π.χ. στενό κολάρο), η θέα ή ακόμα και η σκέψη ιατρικών πράξεων ή καταστάσεων (όπως η θέα αίματος), η συγκίνηση, η προσπάθεια αφόδευσης.
Τα ορθοστατικά και τα βαγοτονικά επεισόδια συνήθως διαγιγνώσκονται με την προσεκτική λήψη λεπτομερούς ιστορικού από ιατρό οποιασδήποτε ειδικότητας, είναι καλοήθη και δεν απαιτούν εκτεταμένο διαγνωστικό έλεγχο. Μπορεί όμως να χρειαστούν εξειδικευμένη διερεύνηση επί ασυνήθιστης κλινικής εικόνας ή διαγνωστικών αμφιβολιών.
Σπανιότερα αλλά γενικώς επικίνδυνα είναι τα λιποθυμικά επεισόδια που οφείλονται σε καρδιακή παθολογία (καρδιακή αρρυθμία, στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια). Η υποψία καρδιογενούς λιποθυμικού επεισοδίου απαιτεί καρδιολογική εκτίμηση.
ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ
Υπάρχουν πολλά είδη επιληπτικών κρίσεων. Μερικά από αυτά εκδηλώνονται με διαταραχή συνείδησης με ή χωρίς σπασμούς. Η ποικιλία αυτή μπορεί σε μια μικρή μειοψηφία των περιπτώσεων να προκαλέσει διαγνωστική σύγχυση με λιποθυμικά ή ψυχογενή επεισόδια. Η υποψία επιληπτικής φύσης των επεισοδίων διαταραχής συνείδησης αποτελεί ένδειξη νευρολογικής εκτίμησης.
ΨΥΧΟΓΕΝΗ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ
Συνήθως ένα λεπτομερές ιστορικό αποκαλύπτει ψυχιατρική συννοσηρότητα και φαινομενολογία που δεν είναι συμβατή με επιληπτικές κρίσεις ή με λιποθυμικά επεισόδια. Όμως, ασθενείς με επιληψία έχουν αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάζουν ψυχογενείς επιπλέον των επιληπτικών κρίσεων.