ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗΣ

ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΟ

Η αναγνώριση του DNA ως μορίου που φέρει τη γενετική πληροφορία και η αποκωδικοποίησή του έφεραν επανάσταση στο χώρο των βιολογικών επιστημών.  Η Μοριακή Βιολογία, με τη δυνατότητα μοριακής προσπέλασης της αιτιοπαθογένειας των νοσημάτων που προσφέρει, επιφέρει σταδιακά, ριζική αλλαγή στην αντίληψη και αντιμετώπιση των ασθενειών.  Η Μοριακή Γενετική Ανάλυση δίνει τη δυνατότητα εντοπισμού μεταλλάξεων μέσα στο γονιδίωμα, υπεύθυνων για συγκεκριμένες ασθένειες.  Έτσι, με συγκεκριμένα γενετικά tests μπορούν να ανιχνευθούν οι παθογόνες μεταλλάξεις που είναι παθογνωμονικές για κάποιο νόσημα, προσδίδοντας υψηλή ακρίβεια στη διάγνωση, ή να εντοπισθούν τα άτομα εκείνα που είναι υγιείς φορείς ενός παθογόνου γονιδίου.  Οι δυνατότητες αυτές κάνουν τη γενετική συμβουλή στοχευμένη και την προγεννητική διάγνωση εφικτή και αποτελεσματική.

Σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους της Μονάδας και σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές διενεργείται η μοριακή διάγνωση, η έρευνα καθώς και η προτυποποίηση νέων μεθόδων και τεχνικών.

Στη Εργαστήριο Νευρογενετικής διενεργείται μοριακή διάγνωση για τα ακόλουθα κληρονομικά νοσήματα του νευρικού συστήματος:

• Κληρονομικές Κινητικές και Αισθητικές Πολυνευροπάθειες  ή νόσος των Charcot-Marie  Tooth (CMT).

-           CMT1A.  Μεθοδολογία: Ο έλεγχος γίνεται με τη μέθοδο MLPA (Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification) και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. 

-           CMTX.  Μεθοδολογία: Ανάλυση προσδιορισμού αλληλουχίας DNA (sequencing) στο εξόνιο 2 του γονιδίου της κοννεξίνης 32 (Cx32) με τη χρήση σημασμένων διδεοξυ-νουκλεοτιδίων και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. 

-           HNPP.  Μεθοδολογία: Ο έλεγχος γίνεται με τη μέθοδο MLPA (Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification) και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. 

-           CMT4C.Μεθοδολογία:Ταυτοποίηση της μεταλλαγής c.2860 C>T του γονιδίου SH3TC2 (CMT4C) με τη χρήση αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης και περιοριστικού ενζύμου (RFLP).

• Αταξία του Friedreich (FRDA).

Μεθοδολογία: Προσδιορισμός της επέκτασης επαναλήψεων στο πρώτο εσόνιο του γονιδίου της φραταξίνης (FXN) στο χρωμόσωμα 9q13, με τη μεθοδολογία Long-PCR (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης μεγάλου εύρους), σε συνδυασμό με TP-PCR (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης με τη χρήση τριών εκκινητών) και ανάλυση στον αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310 . 

• Κληρονομικές Νωτιαιοπαρεγκεφαλιδικές αταξίες(SCA1, SCA2, SCA3, SCA6 και SCΑ7).

Μεθοδολογία: Προσδιορισμός της επέκτασης επαναλήψεων CAG με τη μέθοδο φθορίζουσας PCR (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης), και ανάλυση στον αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310.

• Χορεία του Huntington (HD).

Μεθοδολογία: Προσδιορισμός της επέκτασης επαναλήψεων CAG στο εξόνιο 1 του γονιδίου ΙΤ15 στο χρωμόσωμα 4p16.3 με τη μέθοδο φθορίζουσας PCR (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης) και ανάλυση στον αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. 

• Μυοτονική Δυστροφία τύπου 1 (DM1).

Μεθοδολογία: PCR σε συνδυασμό με αυτοματοποιημένη ανάλυση τμημάτων DNA (fragment analysis) καθώς και  RP-PCR για τον προσδιορισμό της παθολογικής επέκτασης επαναλήψεων CTG στο γονίδιο DMPK και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. . 

• Μυοτονική Δυστροφία τύπου 2 (DM2).

Μεθοδολογία: PCR σε συνδυασμό με αυτοματοποιημένη ανάλυση τμημάτων DNA (fragment analysis) καθώς RP-PCR για τον προσδιορισμό της παθολογικής επέκτασης  τετρανουκλεοτιδικών επαναλήψεων CCTG  στο γονίδιο CNBP και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310.  . 

• Προμηκική και Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία ή Νόσος του Kennedy (SBMA,  KAS).

Μεθοδολογία: Προσδιορισμός της επέκτασης επαναλήψεων CAG στο πρώτο εξόνιο του γονιδίου του υποδοχέα του ανδρογόνου (AR)  στο χρωμόσωμα Xq12, με τη μέθοδο φθορίζουσας PCR (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης) και ανάλυση στον αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310.

• Νόσος του Parkinson

Μεθοδολογία: Ταυτοποίηση της μεταλλαγής c.157 G>A του γονιδίου SNCA (PARK) με τη χρήση αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης και περιοριστκού ενζύμου  (RFLP).

• Κληρονομική Αμυλοϊδική Πολυνευροπάθεια (Familial Amyloid Polyneuropathy, FAP)

Μεθοδολογία:  Ανάλυση προσδιορισμού αλληλουχίας DNA (sequencing) της κωδικοποιούσας περιοχής του  γονίδιου της τρανσυθεριτίνης (TTR) με τη χρήση σημασμένων διδεοξυ-νουκλεοτιδίων και ανάλυση σε αυτόματο γενετικό αναλυτή ABI 310. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω μέθοδοι μοριακής βιολογίας έχουν αξιοπιστία >99%. Τόσο η ακρίβεια όσο και η επαναληπτικότητα των μεθόδων ελέγχεται   από το Ευρωπαϊκό δίκτυο πιστοποίησης EMQN (European Molecular Genetics Quality Network).

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ

Ποιοι μπορούν να εξετασθούν:  Μοριακή διάγνωση στον κλινικά πάσχοντα (συμπτωματικός έλεγχος) πραγματοποιείται αιτιολογημένα, εφ’ όσον το ζητήσει ο ίδιος ή ο θεράπων ιατρός.

Προσυμπτωματικός έλεγχος σε άτομα με υψηλό κίνδυνο κληρονόμησης κάποιου νοσήματος, διενεργείται μόνον εφ’ όσον αυτά έχουν εξετασθεί στο Ειδικό Ιατρείο της Μονάδας, σε μία ή δύο συνεδρίες με απόσταση δύο μηνών η μία από την άλλη, και εφ’ όσον η εξέταση κρίνεται αναγκαία (έναρξη συμπτωματολογίας, πρόληψη επιπλοκών, επικείμενη κύηση, εντόπιση φορέων) και ασφαλής (ψυχολογικές συνέπειες).  Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αποθαρρύνεται ο προσυμπτωματικός μοριακός γενετικός έλεγχος ανηλίκων, πλην εξαιρέσεων  όπως στην περίπτωση της Μυοτονικής Δυστροφίας ή της Αταξίας του Friedreich όπου, λόγω της πολυσυστηματικότητας αυτών των νοσημάτων, μπορεί να ασκηθεί πρόληψη από βλάβες άλλων συστημάτων.

Δείγμα αίματος: Για τον μοριακό έλεγχο απαιτούνται 10 cc αίματος σε πλαστικό σωληνάριο με EDTA (σωληνάριο Γενικής Αίματος).  Αυτό πρέπει να συνοδεύεται από λεπτομερές κλινικό ιστορικό, οικογενειακό ιστορικό και γενεαλογικό δένδρο.

Έντυπα παραπομπής:

ALS , CMT, DM, FAP, HD, ATAXIAS, KAS

Συγκατάθεση: Για  τη διενέργεια μοριακού γενετικού ελέγχου είναι απαραίτητη η έγγραφη συγκατάθεση του εξεταζόμενου.  Τα αποτελέσματα παραδίδονται αποκλειστικά στον εξεταζόμενο, σε ειδική συνεδρία γενετικής συμβουλής, ή στον παραπέμποντα ιατρό.  Για να παραλάβει τις απαντήσεις άλλο άτομο θα πρέπει να είναι εξουσιοδοτημένο από τον εξεταζόμενο.

Έντυπο Συγκατάθεσης

Επικοινωνία:

Υπεύθυνη επικοινωνίας:  Μάνεση Αμαλία, Διοικητικός & Οικονομικός Επιστήμων

Ώρες Επικοινωνίας: Καθημερινές 10:00π.μ με 14:00 μ.μ

Τηλ: 210 7289118,288

Κινητό: 6907563407

Emails:  gkaradim@med.uoa.gr,  gkoutsis@med.uoa.gr